Van toilettenpapier en spreekkamer

De Neuenburg beschikt over een heel bijzondere toiletten uit de hoge middeleeuwen.

 

Wat tegenwoordig zo belangrijk voor ons lijkt, was ongeveer 160 jaar geleden nauwelijks wijdverbreid, omdat het eerste papier voor bepaalde menselijke behoeften in 1857 in de VS verkrijgbaar was en het eerste toiletpapier op rol pas in 1879. 

Europa in de tijd van de 12e en 13e eeuw, de bloeitijd van de Neuenburg onder de Thüringer landgraven, wist hier niets van. Desalniettemin hielpen mensen zichzelf bij een bezoek aan de ‘stille plek’, de ‘geheime kamer’ of de ‘taalkamer’ met mos, bladeren, bolletjes wol en, in hogere kringen, met textielresten Het zou zelfs met zijde geweven kunnen zijn, zoals blijkt uit vondsten uit latrinekuilen. 

In het geval van het middeleeuwse Neuenburg is de term "spreekkamer" vrij nauwkeurig. Naast andere latrines had het twee toiletramen met elk twee stoelen. Hier kon je ongestoord over bepaalde zaken praten en letterlijk je "zaken" met elkaar afronden. Opgericht in de loop van de laatste uitbreidingsfase van de romaanse Neuenburg rond 1220, zijn deze bewijzen van middeleeuwse hygiëne tot op de dag van vandaag bewaard gebleven en zorgen ze regelmatig voor een zeker amusement en verbazing bij onze bezoekers.

 

En deze ‘dubbel zitplaatsen’ waren gunstig gelegen. Uit de slaapkamers van de woontoren kwam de landgravenfamilie direct via een galerie via de westtoren daarnaartoe. Daardoor tronen de hoogmiddeleeuwse toiletten op twee verdiepingen sinds de 13e eeuw boven een stijle helling.